Tả Van trong mây

Từ Hà Nội giờ lên với Lào Cai nay thật dễ dàng. Bạn có thể đi đường bộ hoặc đi tàu. Buổi sáng đi từ Hà Nội, qua 340km là chiều có thể dừng chân trong sương lạnh Sa Pa để chờ những sắc màu và âm thanh nổi lên trong đêm quanh nhà thờ đá. Trước khi đến Tả Van, bao giờ các đoàn khách cũng dừng chân ở thị trấn Sa Pa, nghỉ ngơi lấy sức để sáng hôm sau tiếp tục hành trình.

Từ thị trấn Sa Pa, xuôi theo con đường mòn uốn lượn trên lưng chừng núi khoảng 10km, là đến với xã Tả Van. Nhiều du khách vẫn chọn phương tiện xe máy để đi, vì chỉ có đi xe máy, bạn mới có thể tận hưởng hết khung cảnh thiên nhiên cùng vô vàn những điều thú vị khác. Tuy nhiên, chỉ mất khoảng 200 nghìn đồng, bạn có thể thuê một chiếc xe tốt ngay tại thị trấn Sa Pa.

Theo tiếng của người Mông, Tả Van có nghĩa là “vòng cung lớn”. Bản đẹp như một bức tranh, lưng tựa vào dãy Hoàng Liên Sơn, trước mặt là suối Mường Hoa trong trẻo uốn dòng. Từ Tả Van có thể đi lại rất thuận tiện sang các điểm du lịch nổi tiếng khác của Lào Cai: Lao Chải, Cầu Mây, Tả Phìn…

Nhiều năm trở lại đây, Tả Van đã trở thành một trong những điểm đến cho những ai ưa khám phá, trải nghiệm. Trong không gian hùng vĩ của đất trời mây khói, Tả Van ẩn chứa nhiều “mắt nhìn” sâu thẳm - nơi mà người ta lên như để tìm thêm từng “mảnh quá khứ” của những người anh em núi cao vừa quen vừa lạ. Ở Tả Van còn sót lại tục thờ đá của người Việt cổ. Bên kia suối có khu chạm khắc đá cổ với gần 200 tảng đá to nhỏ các cỡ. Trên mỗi tảng đá khắc nhiều hình ảnh và hoa văn độc đáo của người xưa. Ngày ngày trong không gian ấy, người ta sinh sống, hoạt động, đi lên Sa Pa bán hàng thổ cẩm, đi chợ và nói chuyện cấy hái…

Bản sắc văn hoá được coi như một tiềm lực cơ bản để thúc đẩy du lịch, hơn nữa một số điều kiện vật chất của Tả Van thời gian qua đang được nâng cao. Trong xã đã có nhiều hộ dân tổ chức dịch vụ lưu trú, khách có thể nghỉ qua đêm với điều kiện ăn uống, vệ sinh và an ninh tương đối tốt, đêm nằm trên đệm cứng trong nhà gỗ mà ngửi mùi sương lạnh ở ngoài lùa vào khe gỗ và tiếng rì rầm của gió…

Bạn có thể chọn các khách sạn tại sapa hoặc du lịch ở Tả Van bạn có thể ở lại trong nhà của người dân.

Khu vực bản làng người dân tộc Giáy ở khu vực Tả Van cũng thưa thớt, ngay cả ở xã. Đường vào bản du lịch Tả Van quanh co men theo sườn núi. Chúng tôi bắt đầu leo dốc để lên Tả Van nơi chúng tôi sẽ nghỉ lại một đêm ở nhà một  gia đình người Giáy. Tả Van là khu vực phát triển loại hình lưu trú trong nhà dân (homestay), nên có thể nhìn thấy rất nhiều nhà treo bảng hiệu và bảng giá để chào mời tiếp đón du khách đến với homestay.

Phần lớn các hộ ở bản Tả Van đều đón khách du lịch nghỉ lại trong nhà mình. Trong ảnh, một đoạn đường đất trong bản rất sạch sẽ. Ảnh: Kim Dung

Cả thôn Tả Van Giáy có khoảng 40 hộ dân và đa số các hộ đều tận dụng nhà mình để làm đón khách du lịch nghỉ ngơi và cùng tham gia mọi sinh hoạt với gia đình chủ nhà để khám phá văn hóa bản địa. Theo thống kê của chính quyền xã thì hàng tháng Tả Van đón hàng ngàn khách du lịch nghỉ với dân, cho thấy thu nhập phụ từ kinh doanh du lịch là con số không phải nhỏ. Bên cạnh đó văn hóa truyền thống của bản như múa quạt, múa the, nhảy sạp, múa khèn…  cũng được duy trì, bảo tồn bằng các họat động đốt lửa ban đêm cho du khách cùng vui chơi.
Người dân ở đây vẫn làm công việc ruộng nương là chính nhưng khi khách đến và có nhu cầu ăn, nghỉ thì họ tạm gác công việc đồng áng của mình để trở thành người làm du lịch, giúp du khách phương xa cái ăn, chỗ nghỉ, để hiểu hơn về văn hóa của bản tộc mình. Chúng tôi đi từ xã theo con đường trải đá lên đến nơi nghỉ mà chẳng thấy có ai quấy rầy. Con đường bản làng thật yên tĩnh, không một tiếng ồn . Thỉnh thoảng chúng tôi cũng gặp những người trong bản xuôi ngược với ánh mắt, nụ cười thân thiện, mang chút rụt rè, điều thường thấy ở bà con vùng sâu hay miền núi.
Đa số ngôi nhà người Giáy được xây dựng bên cạnh triền dốc thoai thoải theo ruộng bậc thang làm cho cảnh quan thêm đẹp và thơ mộng rất thích hợp cho chuyến du lịch trăng mật hay nghỉ dưỡng. Bên trong ngôi nhà chúng tôi ở, việc vệ sinh được chủ nhà quan tâm. Ngôi nhà được trang trí đơn giản, tất cả vật dụng đều bằng gỗ, đậm nét văn hoá dân tộc vùng sâu còn lạc hậu. Nhiều thứ bùa ngãi vẫn còn treo trước cửa chính vào nhà để xua đuổi tà ma, xua đuổi điều xấu… Phòng khách gia đình cũng là nơi du khách sinh hoạt, đọc sách, xem truyền hình, được trang trí bằng những tấm thổ cẩm, khèn, chuông gỗ đeo ở cổ trâu bò… và nhiều nhà còn có bàn bi da cho du khách thư giãn.

Các điểm thăm quan tiếp theo:

• Bản Cát Cát hay thôn Cát Cát

Đi bộ 2km từ thị trấn Sapa, giữa núi rừng đại ngàn và những thửa ruộng bậc thang trùng điệp là bản Cát Cát. Đây là bản lâu đời của người Mông còn lưu giữ nhiều nghề thủ công truyền thống như trồng bông, lanh và dệt vải chế tác đồ trang sức. Đặc biệt nơi đây còn giữ được khá nhiều phong tục độc đáo mà ở các vùng khác không có, hoặc không còn tồn tại nguyên gốc như: tục “kéo vợ”, tục ma chay, tục ăn thề...

• Bản Tả Phìn

Cách thị trấn Sa Pa 12km, chếch về phía đông bắc là nơi cư trú của hai dân tộc Dao và H’mông.... Đây là bản làng có nét văn hóa đậm đà bản sắc dân tộc của người Dao Đỏ với nghề chạm bạc tinh xảo hay nghề dệt thổ cẩm nổi tiếng.

• Bãi đá cổ Sapa

Là một di chứng về sự xuất hiện của người tiền sử ở đây, là một trong những di sản thiên nhiên quý giá, không chỉ chuyển tải vẻ đẹp nguyên sơ của một vùng đất mà còn thu hút khách du lịch.

• Nhà thờ cổ

Ở ngay thị trấn và từ thị trấn đi ngược về hướng Đông Bắc được xây gần như bằng đá tại một sườn đồi quang đãng, thoáng mát. Cách nhà thờ cổ không xa là hang động rộng lớn, trong hang nhiều nhũ đá tạo nên những hình thù kỳ thú như hình tiên múa, đoàn tiên ngồi, cánh đồng xa, rừng cây lấp lánh.

• Cổng Trời

Khó có thể nhầm lẫn Cổng Trời Quản Bạ- Hà Giang với Cổng Trời tại Sapa bởi đây là điểm cao nhất mà đường bộ có thể đi tới để đứng ngắm đỉnh Phansipang. Đường lên Cổng Trời ngoằn nghèo uốn lượn, đi thêm một bước là để lại sau mình một bức tranh thiên nhiên kỳ vĩ: bức tranh xanh ngút ngàn của cây, bức tranh vàng tươi của lúa chín chen lẫn những mảng lúa xanh non đến bức tranh nâu trầm ấm của đất... tất cả tạo nên một Cổng Trời Sapa khác biệt.

  

Sau khi thăm quan xong chúng tôi có một bữa cơm trưa tươm tất với nhiều món ăn khá hợp khẩu vị do chủ nhà nấu. Chúng tôi cùng chiên chả giò, nấu món canh rau được trồng ngoài nương, món gà kho do nhà tự nuôi… cùng nhau chuẩn bị, cùng nhau dọn bữa ăn một công việc thường làm của mọi người Việt. Thời tiết se se lạnh, mát mẻ dễ chịu cùng món ăn nóng tạo cảm giác ấm cúng dân dã và gia đình. Rượu ngô là món không thể thiếu trong các bữa ăn chính ở vùng đồi núi Tây Bắc này.